Gazete Kadıkoy:"kuşdili Çayırı Betonlaşmayacak"

Kadıköylüler ilçenin yapılaşmamış son alanlarından olan Kuşdili Çayırı’nı kurtarmak için, meslek odaları ile el ele vererek İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin orada yapmayı planladığı alışveriş merkezini durdurmak için kıyasıya mücadele ediyor. İlgili meslek odalarının da mücadelesi sonucu, Kuşdili Çayırı’nda ilk etap kazanıldı.

Kadıköylüler ilçenin yapılaşmamış son alanlarından olan Kuşdili Çayırı‘nı kurtarmak için, meslek odaları ile el ele vererek İstanbul Büyükşehir Belediyesi‘nin orada yapmayı planladığı alışveriş merkezini durdurmak için kıyasıya mücadele ediyor. İlgili meslek odalarının da mücadelesi sonucu, Kuşdili Çayırı‘nda ilk etap kazanıldı. 1977 ve 1981 yıllarında o zamanki adıyla Anıtlar Kurulu, Kuşdili Çayırı‘nı SİT alanı ilan etmişti… 2007 Haziranı‘nda da, yeni oluşumuyla Anadolu Yakası‘na bakan 5 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulu, yine bu alanın SİT alan olarak ilan edilmesine, hatta yine 1977 ve 1981‘de alınan kararlar gibi, aynen korunmasına karar vermişken, bir sonraki dönemde, kurul üyeleri de değiştirilerek Büyükşehir Belediyesi‘nin projesi aynen kabul edildi. Kağıt üzerinde "koruma" amaçlı bir proje olmasına karşın, bu proje koruma amaçlı değil ticari amaçlı bir imar projesiydi. İşte Kuşdili Çayırı için de savaş burada başladı… Kadıköylüler, ilçe içinde kalan ender yapılaşmamış alanlarının ellerinden gitmemesi için bir de "Kuşdili Çayırı Çevre Gönüllüleri" kurarak, imzalar toplayıp etkinlikler yaparken, başta Mimarlar Odası ve Şehir Plancıları Odası olmak üzere meslek odaları da kendi bakış açıları doğrultusunda Büyükşehir Belediyesi‘nin bu "koruma amaçlı İmar Planı"na karşı harekete geçti ve bir de hukuk savaşı başlattı.. İlk etapta Şehir Plancıları Derneği İstanbul Şubesi‘nin açtığı dava sonucu Kuşdili‘ nde yapılaşmaya hukuk "dur" dedi. İstanbul 2. İdare Mahkemesi‘nin bilirkişi raporlarına dayanarak verdiği bu karar, Kuşdili Çayırı ve Kadıköylüler için ilk zafer oldu.. İstanbul Büyükşehir Belediyesi ise bu "durdurma kararı" üzerine, resmi sitesinde bir açıklama yaparak, "İstanbul Büyükşehir Belediyesi‘nce hayata geçirilecek Kadıköy Kuşdili Çayırı Otopark, Açık-Kapalı Pazar Yeri Yapısı, Kültür –Sanat- Eğlence Yapısı ve Park Düzenlemesi projesinde yeşil alan korunmaktadır" diyerek, bu karara itiraz edeceğini belirtti.

Ticari amaçlı bir plan olan Kuşdili Çayırı planının sakıncaları ise saymakla bitecek gibi değil.. Plan hayata geçseydi öncelikle tarihi değeri de olan bir yeşil alan yok olacaktı; ikincisi pazar kurulurken yalnızca Salı ve Cuma günleri çekilen sıkıntı artık haftanın yedi günü çekilecekti, üçüncüsü Kadıköy esnafı, özellikle Tarihi Çarşıdaki esnafın da idam fermanı olacaktı bu proje. Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi Başkanı Erhan Demirdüzen de projenin yanlış olduğunu belirterek, Büyükşehir Beleldiyesi‘nin bu planı yaparken iki kez halkla toplantı yapması gerektiğini vurguladı. Kadıköylüler‘le iki katılım toplantısı yapılması gerektiğini, bunun yasalarda var olduğunu belirten Demirdüzen, şöyle konuştu: "Bu plan yapılırken en azından Kadıköylülere soruldu mu ? Hayır… Eğer koruma amaçlı bir imar planı yapacaksınız, yasaya göre, iki de katılım toplantısı yapmak zorundasınız. Beğenmediğimiz yasalar böyle yazıyor"
Kuşdili Çayırı‘nın bu ticari amaçlı imar planı için Arkeoloji Derneği İstanbul Şubesi adına da bu konuda bir açıklama geldi.
Dernek adına açıklama yapan Yönetim Kurulu üyesi Gülbahar Baran Çelik de özetle şunları söyledi: "Kadıköy‘de Eski Salı Pazarı‘nın kurulduğu ve bugün otopark olarak kullanılan Kuşdili Çayırı, uzun zamandır İstanbul Büyükşehir Belediyesi‘nin ‘Çok Katlı Alışveriş Merkezi Projesi" ile gündemde yerini almıştır. Bu haber Kadıköylüler‘le birlikte, kültürel miras konusuna hassasiyetle yaklaşan toplumun çeşitli kesimlerinden pek çok kişi gibi arkeologları da kaygılandırmıştır. Çünkü Kadıköy, İstanbul‘un bilinen en eski yerleşimlerinden biridir ve büyük bir tarihi geçmişi içinde barındırmaktadır. Kuşdili Çayırı, aynı zamanda arkeolojik açıdan pek çok önemli bilgiyi barındıran bir alandır. Bu yüzden büyük önemi vardır"



‘Mücadele henüz bitmedi‘

İstanbul Büyükşehir Belediyesi‘nin Salı Pazarı kalktıktan sonra mülkiyetindeki Kuşdili Çayırı‘na bir alışveriş merkezi yapmayı planlaması üzerine, Kadıköylülerin yanı sıra meslek odaları da mücadele vermeye başladı.
İdari Mahkeme de Şehir Plancıları Odası İstanbul Şubesi‘nin açtığı davayı görüşerek, yürütmeyi durdurma kararı aldı. Bu karar üzerine TMMOB İstanbul Şehir Plancıları Odası Başkanı Erhan Demirdüzen‘le bu mahkeme kararını, Kuşdili Çayırı‘nı konuştuk.
Demirdüzen, "Bizim Kuşdili Çayırı‘na yaklaşımımız Kadıköylüler‘den belki farklılaşabilir" diyerek başladı ğıkonuşmasında bu çayırın şehir planlamacıları için neden önemli olduğunu şöyle dile getirdi:
"Bizim yaklaşımımız, burasının İstanbul‘un bir tarihi yeşil alan olması ve İstanbul‘un kentleşmesi, planlı gelişmesi açısından bu tip tarihi yeşil alanlarının şehircilik bilimi açısından çok önemli referanslar oluşturması… Dolayısı ile bu alanları korunması bizim açımızdan planlama biriminin bir gereği… Kadıköylüler bu alana daha farklı boyutta, daha duygusal baksalar da biz her yönden bakmak durumundayız. Planlama birimi kentte yaşayan insanların, farkında olsalar da olmasalar da, kentte yaşamaktan dolayı hak ettikleri birtakım ortak alanların, yeşil alanların, meydanların, sokakların, caddelerin korunması ilkesine dayanıyor. Buraların sağlıklı bir şeklide, belirli bir standartta tasarlanması, planlanması, korunması ilkesine dayanıyor.. Bu bizim normal ve herhangi bir bölge gelişirken aramamız gereken bir konu"

‘Geçmişi olan bir alan‘
"Kadıköy‘de Kuşdili Çayırı olarak konuştuğumuz alan çok geçmişi olan, özelliği olan bir alan" diyen Erhan Demirdüzen, "Bu tip alanları sonradan yaratma şansımız da yok. Herhangi bir modern uygulama içerisinde, modern planlama uygulamalarıyla canlı bir geçmişi olan, tarihi, anıları olan bu kadar büyük bir yeşil alanı çok sayıda kişinin aktif olarak kullanabildiği yeşil alanı çizersiniz, ama uygulamaya geçemezsiniz. Bu nedenle Kuşdili Çayırı gibi alanlar bizim açımızdan, modern planlamanın tarihi açısından çok değerlidir. Bunlar bizim şehircilik öğrencilerine anlatmamız gereken alanlardır. Buraların nasıl yerler olduğunu, bir kentin günlük hayatında, o kentte yaşayan insanların sosyal hayatında, toplumsal hayatında nasıl yerler tuttuğunu gösteren, ‘İşte bakın Kuşdili çayırı‘ diyeceğimiz yerlerdir… Oraya bir dozer girdi mi, gerisini kurtaramayız.. Bu alanlar yok olduktan sonra, yeşil alan imajı kalmayacak, hatıra kalmayacak. Biz orada yaşasak da yaşamasak da, bir kentlilik duyarlılığın çok ötesinde, mesleki bir duyarlılıkla yeşil alanları koruma refleksimiz var" dedi.
Odaların partiler üzeri olduğunu da vurgulayan Erhan Demirdüzen, hangi belediye olursa olsun aynı duyarlılığı göstereceklerini de belirterek, "Birilerinin masa başında, bazılarının rant kazanması için şehirciliğin temel ilkeleri ile hiç örtüşmeyen işlere kalkışılmasına bizim plancılar olarak duyarsız kalmamız mümkün değil. Buna bir meslek odası olarak, mesleğimiz gereği karşı durmamız gerekir" diye konuştu.

‘Bu tren daha çok gider‘
Demirdüzen, dava açtıkları ve ilk etabında kazandıkları dava için, "Bu dava bir ara istasyon, daha bu tren çok gider" dedi, ancak Büyükşehir Belediyesi‘nin bu davayı küçümsememesi gerektiğini de vurgulayarak, "Daha üç dört hukuk kademesi var, her bir kademenin vereceği kararı bir üst kademeye taşımak mümkün. Bu dava yıllarca da sürebilir. Bu davanın yıllarca devam etmesi, şu andaki yürütmeyi durdurma kararının önemini azaltmıyor. Çünkü şu anda verilmiş olan yürütmeyi durdurma kararı, ayrıca bir şekil unsuru değil. Bize göre bu mahkeme kararı, teknik bilirkişi heyetinden yerinde yapılan keşif sonucu alınmış bir bilirkişi raporuna dayalı olduğu için mahkeme heyeti esastan almış bu kararı. Burada mahkemeye, buradaki olası bir inşaat faaliyetinin burayı nasıl geri dönülmez noktaya getirebileceğini anlatabildiğimizi düşünüyoruz. Bundan sonra neler olur? Onu bilemeyiz, ama bu karar içerikli bir karar, gerekçeli bir karar ve ekinde bilirkişi raporu olan sıradan bir yürütmeyi durdurma kararı değil, çok kolay itiraz edilebilecek teknik olarak öyle bir karar değil, bizim de dört elle sarılmamız gereken bir başarı" dedi. TMMOB İstanbul Şehir Plancıları Odası Başkanı Erhan Demirdüzen, "Bu mücadelemiz sürecek, çünkü Kuşdili Çayırı‘na, kepçe, kazma girerse, bunun dönüşü yok. Zaten plan da böyle bir plan.. Burayı korumamız şart" diye bitirdi sözlerini…

19-25 Haziran 2009